رابطه بین رفتار تیپ الف، شخصیت نوروتیک، منبع کنترل بیرونی و جوّ حاکم بر مدرسه با استرس شغلی معلّمان مراکز استثنایی یزد

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در استرس معلّمان مراکز استثنایی شهر یزد بود. روش: تعداد 93 نفر از معلّمان شاغل در این بخش، مورد آزمون قرار گرفتند. برای سنجش متغیرهای پژوهش، از مقیاس استرس ادراک شده  کوهن و همکاران، مقیاس رفتار تیپ الف بورتنر، مقیاس مکان کنترل راتر، پرسشنامه 10 ماده ای کریاکو جهت سنجش شخصیت نوروتیک و مقیاس جوِّ حاکم بر مدرسه ریچارد آرنز استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام با نرم افزار SPSS13 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها:  یافته های پژوهش نشان داد که 5/35 درصد از معلّمان مورد پژوهش، استرس بسیار بالا، 57 درصد استرس متوسط و 5/7 درصد از آنان استرس پایین را گزارش دادند.  همچنین بین نمره متغیرهای شخصیت نوروتیک(711/0r=)، تیپ الف(462/0r=) و منبع کنترل بیرونی (421/0r=) با نمره استرس رابطه مستقیم و معنادار؛ و نیز، نمره جوِّ حاکم بر مدرسه با نمره استرس(347/0-r=)، رابطه معکوس و معنادار به دست آمد .نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های حاصل از این تحقیق به نظر می‌رسد ایجاد جوّی مثبت در مدارس استثنایی و آموزش مهارتها و راهبردهای مقابله با ویژگیهای شخصیتی ناسالم می‌توان میزان استرس معلمان استثنایی را تا حد چشمگیری کاهش دهد.